اختلال شخصیت وابسته:نشانه ها و درمان

«خانم ش 45 ساله متأهل، با سابقه یکبار طلاق بود که پزشک او را به دلیل حملات وحشت‌زدگی به روانشناس، ارجاع داده بود. در جریان ارزیابی، بسیار نگران و ساده‌لوح به نظر می‌رسید. به راحتی هیجان‌زده می‌شد و در طول جلسه نیز گریه می‌کرد. در هر فرصتی در طول جلسه درمان، از خودش انتقاد می‌کرد. برای مثال وقتی از او پرسیده می‌شد با دیگران چطور کنار می‌آید؟ گفت: دیگران فکر می‌کنند که من خنگ و بی‌عرضه‌ام. هرچند نتوانست دلیل و مدرکی بیاورد که این نقد را ثابت کند. او گزارش داد که مدرسه را دوست نداشته، چون خنگ بوده است. همیشه فکر می‌کرد که آدم بی‌عرضه‌ای است. او توضیح داد که ازدواج اولش یک جهنم به تمام معنا بوده است. همسرش با زنان مختلفی رابطه داشته و آدم بسیار بددهنی بوده است. او سعی کرده که چندبار جدا شود، ولی به دلیل درخواست‌های همسرش به زندگی بازگشته است. بالاخره خانم ش طلاق می‌گیرد و با همسر اکنونش ازدواج می‌کند؛ مردی که بسیار مهربان، حساس و حمایت‌گر است؛ ایثار زیادی می‌کند و برای خانم ش بسیار فرد مناسبی به نظر می‌رسد. او ترجیح می‌دهد که دیگران همیشه تصمیم‌های مهم را بگیرند و برای اجتناب از بروز اختلاف، نظر دیگران را قبول می‌کند. او نگران هست که نکند تنها بماند و کسی را نداشته باشد که به او رسیدگی کند. احساسش به راحتی جریحه‌دار می‌شود و به همین دلیل دیگران نمی‌توانند از او انتقاد کنند». آیا می‌توانید حدس بزنید خانم س چه نوع اختلالی دارد؟ در این مقاله قصد داریم تا شما را به اختلال شخصیت وابسته آشنا کنیم و ویژگی‌های این افراد را به شما معرفی کنیم.

همه ما معنای وابستگی به دیگران را می‌دانیم. اما افرادی که دچار اختلال شخصیت وابسته هستند، علاوه بر تصمیم‌های مهم، در تصمیم‌گیری‌های عادی هم به دیگران متکی هستند که این باعث ترس نامعقول آنان از طرد شدن می‌شود. کسانی که اختلال شخصیت وابسته دارند، گاهی اوقات با اینکه نظر دیگران را قبول ندارند، اما نظر آنها را می‌پذیرند تا طرد نشوند. گرایش آنها به داشتن روابط توام با حمایت و مراقبت و حفظ این روابط، خصوصیات رفتاری دیگری مثل سلطه‌پذیری، ترسو بودن و انفعال را در آنان پدید می‌آورد. مبتلایان به این اختلال از لحاظ احساس بی‌عرضگی و بی‌کفایتی، حساس بودن به انتقاد و نیاز به قوت قلب، شبیه به کسانی هستند که اختلال شخصیت اجتنابی دارند. فرد وابسته با چسبیدن خود به دیگران، تلاش دارد تا ترس‌های خودش را کاهش

دهد.

نشانه های تشخیص اختلال شخصیت وابسته

ابتدا باید به این نکته توجه کنید که تشخیص یک اختلال شخصیت، به عوامل متعددی وابسته است و با گفتن چندعلائم نمی‌شود به فردی برچسب سنگین یک اختلال را زد. بنابراین اگر در خودتان علامت‌های مشابهی را می‌بینید، لطفاً به روانشناس مراجعه کنید.

علامت اول در تشخیص اختلال شخصیت وابسته، این است که فرد به صورت فراگیر و بیش‌از حد نیاز به مراقبت شدن دارد. او ترس شدیدی را از جدایی احساس می‌کند، در حدی که اگر با یک فرد بسیار بیمار هم در ارتباط باشد، باز هم نمی‌تواند او را کنار بگذارد. در اصطلاح عامیانه، به این افراد، افراد آویزان گفته می‌شود که حاضرهستند برای اینکه طرد نشوند، به دیگران بچسبند. آنها 5 مورد از 8 علائم زیر را قطعاً دارا هستند:

1. مشکل در تصمیم‌گیری‌های روزمره در صورت عدم دریافت توصیه و قوت‌قلب از دیگران
2. محول کردن مسئولیت‌های خود در اکثر زمینه‌ها به دیگران
3. مشکل در مخالفت کردن با نظرات دیگران، حتی اگر با آن نظر اصلاً موافق نباشند. همیشه همرنگ جماعت و تابع نظرات آنها هستند. این نشانه به دلیل ترس از طرد شدن و تنهایی ایجاد شده است.
4. مشکل در شروع کردن مستقل طرح‌ها یا کارها. زیرا آنها اعتمادبه نفس لازم برای شروع کارها را ندارند و همیشه باید تایید دیگران را داشته باشند.
5. وقت زیادی را صرف جلب نظر و حمایت و تایید دیگران می‌کنند تا حدی که همیشه داوطلب کارهایی هستند که اصلاً به آن علاقه ندارند و یا فرصتی برای انجام آنها ندارند.
6. احساس ناراحتی و یا درماندگی دارند. این افراد در مواقعی که تنها می‌مانند، به دلیل ترس اغراق‌شده‌ای که در ذهن‌شان است، تصور می‌کنند که نمی‌توانند از خود مراقبت کنند.
7. سریعاً از رابطه‌ای به رابطه دیگر پناه می‌برند تا مبادا تنها باشند. این حرکت و رفتار به دلیل تامین کردن مراقبت و حمایت انجام می‌شود.
8. همیشه فکرشان مشغول این است که تنها نمانند و این ترس شدید، حتی گاهی باعث حمله‌های اضطرابی می‌شود.

احتمالاً با مطالعه این علائم، به این نقطه رسیدید که علت حمله‌های اضطرابی “خانم ش” چه بوده است.

همه ما وقتی به دنیا می‌آییم، برای تامین غذا، مراقبت فیزیکی و امنیت و مراقبت، نیاز به دیگران داریم. وقتی فرد به مرور زمان وارد جامعه می‌شود، در حالت عادی یاد می‌گیرد که بخشی از نیازهای خودش را تامین کند. اما عواملی مانند ژنتیک، مرگ زودهنگام والدین، طردشدن شدید و دراماتیک از جانب والدین و حتی حمایت‌های بسیار زیاد از سوی مراقبین، باعث به وجود آمدن، اختلال شخصیت وابسته می‌شود. این اختلال در زنان، فرزندان آخر خانواده و افرادی که دائماً در دوره کودکی بیماری مزمن داشته‌اند، بیشتر است و هنگامی که به او مسئولیتی داده می‌شود، به تنهایی از پس آن برنمی‌آید.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته، گاهی به حدی اضطراب را تجربه می‌کنند که در هنگام درمان، باید ابتدا درمانگر کمک کند تا او بتواند اضطراب خودش را کنترل کند. این افراد مستعد بیماری‌ها و اختلالات دیگر مانند افسردگی نیز هستند. دنیای اجتماعی این فرد، محدود است و به نظر می‌رسد که از برقراری یک رابطه بدون ترس و واهمه از طردشدن، ناتوان است. بنابراین می‌توان به این نکته مهم رسید که در درمان فردی که اختلال شخصیت وابسته دارد، داشتن جمعی حمایت‌گر که عزت نفس فرد را بالا ببرد و به او این اطمینان را بدهد که او برای انجام کارهای خودش توانایی بالایی دارد، بسیار حائز اهمیت است.

به دلیل اینکه فرد وابسته، به دیگران باج می‌دهد تا او را تنها نگذارند، امکان اینکه از این افراد سوءاستفاده‌های مختلفی اعم از مالی و جسمی و جنسی شود، بسیار زیاد است. حتی گاهی مشاهده شده که این افراد، با وجود اینکه مورد آزار قرار می‌گیرند، سکوت می‌کنند تا همان رابطه آسیب‌زا را حفظ کنند.

در هنگام ازدواج، اگر متوجه شدید پارتنر شما علائمی شبیه به افرادی با اختلال شخصیت وابسته دارد، حتماً به مشاور پیش از ازدواج مراجعه کنید تا مصاحبه بالینی و ارزیابی مخصوصی از او انجام شود. این فرد معمولاً هیچ کدام از مسئولیت‌های طبیعی خودش را برعهده نمی‌گیرد و برای تمام تصمیم‌گیری‌های کوچک و بزرگش به تایید شما نیاز دارد. یکی از نشانه‌های دیگر نیز این مسأله است که وقتی شما به هر دلیلی در دسترس نباشید یا او را تایید نکنید، از شما خشم می‌گیرد و پرخاشگری خاص خودش را دارد.

در بین زوجینی که یکی از آنها دچار اختلال شخصیت وابسته است، وابستگی به فرزند بسیار دیده می‌شود. حتی گاهی دیده شده که در هنگام رفتن به مدرسه، سربازی، دانشگاه و یا ازدواج فررند، حال پدر و مادر مبتلا به اختلال شخصیت وابسته، بسیار بد می‌شود و هرکاری می‌کنند تا فرزندشان آنها را رها نکند. میزان ابتلای این افراد در زمان سالمندی، به افسردگی و سندروم آشیانه خالی بسیار زیاد است.

یکی از راه‌های پیشگیری از انواع اختلالات شخصیت، به خصوص اختلال شخصیت وابسته، آگاهی دادن به زوجین پیش از ازدواج و آموزش فرزندپروری صحیح برای بالابردن انعطاف‌پذیری والدین است.

admin وب‌سایت