تست ازدواج (تست روانشناسی پیش از ازدواج)
تعداد زیادی از مراجعین به مراکز مشاوره، زوجینی هستند که قصد ازدواج دارند. زمانی که شما برای دریافت و انجام مشاوره پیش از ازدواج به مرکز مشاوره مراجعه کنید، یکی از راه‌هایی که مشاور به شما پیشنهاد می‌کند، انجام دادن تست‌های پیش از ازدواج است. این نکته را به خاطر داشته باشید که تستها هیچ زمانی جایگزین مصاحبه و مشاوره نمی‌شوند و صرفاً یک ابزار کمکی برای شناخت بیشتر مشاور از ویژگی‌های شخصیتی شما است. در این مقاله قصد داریم تا تست‌های علمی و معتبری که برای مشاوره پیش از ازدواج استفاده می‌شود را به شما معرفی کنیم. اما پیش از معرفی این تستها، باید به این سوالات جواب بدهیم که چرا مشاور از تست استفاده می‌کند؟ چه زمانی از تستها استفاده می‌شود و نحوه انتخاب این تستها چگونه است؟
چرا تست ازدواج؟
یکی از انتخاب‌های مهم شما در زندگی، انتخاب همسر است. ازدواج خوب می‌تواند باعث رشد شما و طرف مقابل شود. در صورتی که شما یا شخصی که انتخاب کردید، مهارت‌ها و بلوغ‌های لازم را نداشته باشید، دچار مشکل خواهید شد. یکی از راه‌هایی که باعث می‌شود شما بتوانید شناخت بهتری از خودتان، طرف مقابل و رابطه عاطفی داشته باشید، دریافت مشاوره پیش از ازدواج است. هدف مشاوره پیش از ازدواج در درجه اول، کمک به شناخت بیشتر زوجین با ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری یکدیگر است. اما در کنار این هدف، مشاور سعی می‌کند علاوه بر مصاحبه و صحبت با مراجعین، به گرفتن تست اقدام کند تا این شناخت بیشتر شود. پس از دریافت هرگونه تستی، مشاور وظیفه دارد تا آن را تفسیر کند. یعنی شما به عنوان مراجعه کننده، باید از مشاور بخواهید تا نتایج تست را برای شما و طرف مقابل تفسیر و تحلیل کند. این تفسیرها به شما کمک می‌کند تا بدانید احتمالاً در آینده با چه چالشهایی در ارتباط مواجه خواهید شد. در جلسات مشاوره پیش از ازدواج، به شما مهارت‌هایی مانند حل مساله آموزش داده می‌شود تا بتوانید این چالش‌های احتمالی را حل کنید.
چه زمانی مشاور از تست استفاده می‌کند؟
برخی از مشاوران، پروتکل‌های خاصی برای انجام مشاوره پیش از ازدواج دارند؛ اما زمانی برای گرفتن یک تست اقدام می‌کنند که مصاحبه کافی نباشد و در واقع تست ازدواج، به نوعی تکمیل کننده صحبت‌های مراجعین می‌شود. همچنین به دلیل هیجان بالایی که این مراجعین دارند، ممکن است برای بهتر نشان دادن خودشان، تمامی حقیقت را در مصاحبه نگویند. بنابراین از تست‌های پیش از ازدواج برای بررسی تناقض‌های موجود در حرف مراجع استفاده می‌شود. اما همانطور که اشاره کردیم، تست‌های ازدواج صرفاً یک ابزار کمکی هستند و نباید به نتایج آنها اکتفا کرد.
نحوه انتخاب این تستها چگونه است؟
چون این تستها انواع مختلفی دارند، برای همه افراد از تست‌های یکسان استفاده نمی‌شود. در واقع هر تست با توجه به شرایط مراجع و تشخیص مشاور استفاده می‌شود. برای مثال اگر مشاور شک کند که علامت‌های وجود وسواس در شما یا طرف مقابل وجود دارد، مسلما از تست مربوط به این اختلال استفاده می‌کند. فرض مشاور این است که افراد مراجعه کننده، از نظر روان، سلامت هستند، مگر اینکه خلاف این موضوع ثابت شود.
انواع تست‌های ازدواج
تست نئو
یکی از تست‌های رایجی که برای مشاوره پیش از ازدواج انجام می‌شود، تست نئو(NEO) است. به این تست، تستBIG FIVE یا پنج عامل بزرگ نیز گفته می‌شود. زمانی که مشاور فرض را بر سالم بودن ویژگی‌های شخصیتی شما و طرف مقابل بگذارد، از تست نئو استفاده می‌کند. این تست شخصیت‌شناسی، به پنج بعد شخصیت می‌پردازد. این پنج بعد شامل: روان‌رنجوری، باز بودن نسبت به تجربه، درون‌گرایی و برون‌گرایی، توافق و وجدانی بودن است. این تست در دو فرم کوتاه و بلند عرضه شده است. تفاوت فرم کوتاه و بلند در تعداد سوالات است. تست نئو در مراکز مشاوره پرکاربرد است، اما زمانی که مشاور پس از انجام ارزیابی‌های اولیه متوجه شود که یک اختلال در زوجین وجود دارد، به جای تست نئو، از تست‌های دیگری که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم، استفاده می‌کند.
تستMMPI: ام ام پی آی
آزمون شخصیت چندوجهی مینه سوتا یا همان MMPI از معروف ترین تست‌هایی است که در مشاوره پیش از ازدواج گرفته می‌شود. البته تنها کاربرد این تست در مشاوره پیش از ازدواج نیست، بلکه برای درمان‌های فردی و شناخت بیشتر مراجع نیز کاربرد دارد. در قسمت قبل توضیح دادیم که مشاور فرض را بر سالم بودن ویژگی‌های شخصیتی افراد می‌گذارد، اما زمانی که در مصاحبه و ارزیابی اولیه، نیاز به تکمیل بیشتر حرف‌های مراجع داشته باشد و یا به حرف‌های او شک کند، از تستMMPI استفاده می‌کند. این تست نیز در دو فرم کوتاه و بلند عرضه شده است. فرم کوتاه برای اقدامات پژوهشی و فرم بلند برای اقدامات درمانی استفاده می‌شود. در تست MMPI 10 مقیاس اصلی و 3 مقیاس فرعی سنجیده می‌شود. مقیاس‌های اصلی شامل: خودبیمارانگاری، افسردگی، هیستری، انحراف سایکوپاتیک، زنانگی-مردانگی، پارانویا، ضعف روانی، اسکیزوفرنی، شیدایی یا هایپومانیا و انزوای اجتماعی است. اما مقیاس‌های فرعی 3 دسته هستند: مقیاس F به معنای پاسخ‌های غیرعادی و غیرمعمول شما به تست است و اگر تعداد آن بالا باشد، نیمرخ نهایی تست غیرقابل تفسیر است و اعتبار آن سنجیده نمی‌شود.
مقیاس فرعی دیگر، مقیاس L است که برای تشخیص و سنجش جواب دروغ مراجع تست به کار برده می‌شود.و نهایتا مقیاس k که دفاع‌های مراجع را در تست نشان می‌دهد.
تست MCMI یا پرسشنامه چندمحوری میلون
در برخی از مواقع که روانشناس متوجه وجود یک اختلال جدی شخصیت در مراجعه کننده ازدواج می‌شود، از تست میلون یا همان MCMI استفاده می‌کند. این تست 175 سوال دارد و 28 مقیاس را می‌سنجد. این سنجش در نهایت باعث می‌شود که بدانیم مراجعه کننده اختلالی در شخصیتش دارد یا خیر.
کتل
از تست کَتِل برای پیش‌بینی رضایت و سازگاری زناشویی استفاده می‌شود. این تست 16 عامل را می‌سنجد و علاوه بر این 16 عامل، 8 بعد شخصیتی را نیز در نظر می‌گیرد. از این تست غیر از سنجش رضایت در ازدواج، برای مسائل شغلی و تحصیلی نیز استفاده می‌شود.
تست هوش وکسلر بزرگسال
هوش توانایی کلی یک شخص برای اقدام هدفمند، تفکر منطقی و برخورد موثر با محیط خود است. گاهی در روند مشاوره پیش از ازدواج، مشاور متوجه می‌شود که ممکن است مراجعین از نظر هوشی دچار مشکل باشند که نمی‌توانند اقدام هدفمند یا تفکر منطقی داشته باشند. به همین دلیل از تست هوش، مثل تست هوش وکسلر استفاده می‌کند. در واقع مشاور باید هوش این مراجع را بسنجد و ریشه مشکل را پیدا کند.
تست مثلث عشقی استرنبرگ
یکی دیگر از تست‌هایی که برخی از مشاوران، برای مراجعین پیش از ازدواج استفاده می‌کنند، تست مثلث عشقی استرنبرگ است. در این تست 3 مولفه مهم در افراد و رابطه‌شان بررسی می‌شود. مولفه اول صمیمت است. صمیمیت به معنی پیوند و نزدیکی دونفر به یکدیگر است. وقتی این عنصر در رابطه شما وجود نداشته باشد و یا کمرنگ باشد، قطعاً این رابطه به مشکل و چالش برمی‌خورد. مولفه دوم شور و اشتیاق فیزیکی است. یعنی آیا شما و طرف مقابل‌تان از نظر جسمانی و جنسی می‌توانید احساس خوبی نسبت به یکدیگر داشته باشید؟ و در نهایت مولفه سوم، تعهد است. تا چه اندازه خودتان و طرف مقابلی را که برای ازدواج مدنظر دارید، می‌توانید به این رابطه و تصمیمی که گرفتید متعهد باشید؟ این تعهد آیا بلندمدت است؟ از نظر این تست، ازدواج سالم و ارتباط خوب، ازدواجی است که در آن هر سه مولفه در شرایط مطلوبی باشد، در غیراین صورت، فقدان هرکدام از این مولفه‌ها، رابطه را دچار چالش خواهد کرد.
تست سازگاری و بلوغ عاطفی
از دیگر تست‌هایی که کمتر برای پیش از ازدواج استفاده می‌شود، تست سازگاری عاطفی است. این تست 48 سوال دارد و هدف آن بررسی ابعاد مختلف بلوغ عاطفی (عدم ثبات عاطفی، بازگشت عاطفی، فروپاشی شخصیت، ناسازگاری اجتماعی و فقدان استقلال) است.
تست‌های دیگر درمانی
گاهی مشاور شما متوجه می‌شود که علاوه بر تست‌های ازدواج، شما نیاز دارید از نظر فردی نیز مورد درمان و یا مشاوره قرار بگیرید. هر مشاور برای درمان کردن یک رویکرد خاصی دارد. یکی از این رویکردهایی که از نظر تئوری مشاور حتما باید تست بگیرد، رویکرد طرحواره درمانی است. بنابراین اگر مشاور از شما خواست تا تستی غیر از تست ازدواج بدهید، دلیل آن را بپرسید تا منطق این تستها را برای شما روشن کند.
سوالات رایج
- آیا مشاور با دریافت تست ازدواج، می‌تواند به مراجعین بگوید که ازدواج نکنید؟
خیر. هدف مشاوره پیش از ازدواج شناخت زوجین از یکدیگر و همچنین آگاهی نسبت به مسائل و چالشهایی است که در آینده با آن روبرو خواهند شد. بنابراین مشاور اجازه این مساله را ندارد که به شما بگوید ازدواج کنید یا ازدواج نکنید. این انتخاب صرفاً بر عهده خود زوجین است.
- اگر در تست ازدواج ما، مشکلی وجود داشته باشد، به طرف مقابل گفته می‌شود؟
نتایج و تفسیر تستها به دو صورت به مراجعین گزارش داده می‌شود و می‌توانید این مساله را انتخاب کنید. روش اول اینگونه است که مشاور در حضور دونفر شما نتایج تست را بازگو کند و روش دوم به صورت انفرادی به هرکدام از شما نتایج تست را می‌گوید. اما روش اول نتایج بهتری دارد، زیرا شما برای شناخت بیشتر به مشاور مراجعه کردید.
- از اعلام نتیجه تست ما، اگر هرکدام نیاز به درمان داشتیم، مشاور این درمان را انجام می‌دهد؟
بله، درصورتی که هرکدام از شما، فارغ از مشاوره پیش از ازدواج، نیاز به درمان داشته باشید، مشاور اعلام می‌کند و می‌توانید اگر همان مشاور تخصص لازم را داشته باشد، با او ادامه درمان را داشته باشید.
