تست نئو( NEO-AC)
یکی از بخش‌های جذابی که در علم روانشناسی وجود دارد، سنجش شخصیت‌مان براساس انجام تست‌های مختلف است. جذابیت تست‌ها به این دلیل است که باعث میشود ما بتوانیم شناخت بهتری از خودمان و دیگران داشته باشیم. باید به این نکته مهم توجه کنیم که هر تستی مناسب نیست و باید دقیقاً بدانیم که به چه دلیلی تست می‌دهیم. اگر روانشناس‌تان از شما خواست تا تست بدهید حتماً از او بپرسید که به چه دلیل این مساله را خواسته است. در این مقاله قصد داریم تا شما را با یکی از تست‌های مطرح و معروفی که در مراکز مشاوره از آن استفاده میشود، آشنا کنیم.
تست نئو چیست؟
یکی از معروف‌ترین تست‌هایی که شخصیت افراد را میسنجد، تست نئو است. این تست که توسط مک‌کری و کاستا در سال 1980 تدوین شده است، از تست‌های پرکاربردی است که معمولاً در مصاحبههای شغلی و مشاوره پیش از ازدواج از آن استفاده میشود. در ابتدا این تست صرفاً می‌توانست 3 عامل بزرگ در شخصیت را بسنجد اما ده سال بعد یعنی در سال 1990، دو عامل دیگر اضافه شد. پس تست نئو برای اندازه‌گیری پنج صفت یا پنج عامل بزرگ در شخصیت طراحی شده است که به همین دلیل به این تست، تست پنج عاملی نیز گفته میشود. این تست در دو فرم کوتاه 60 سوالی و فرم بلند 240 سوالی در اختیار روانشناسان قرار داده شده است. فرم کوتاه برای استفاده در پژوهش و فرم بلند برای درمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پنج عامل بزرگ در تست نئو
پنج عامل اصلی که در تست نئو سنجیده میشود، شامل:
روان‌رنجوری، عصبیت یا بی‌ثباتی هیجانی(عامل N )
این عامل ارتباط مستقیمی با سلامت روان دارد. در واقع نمره بالا در این مقیاس و زیرمجموعه‌هایش نشانه خوبی نیست. فقط در اختلال شخصیت ضداجتماعی، این عامل بالا نمی‌رود. زیر مجموعه‌های این مقیاس شامل:
- اضطراب: معمولاً افراد مضطرب معمولاً نگران، ترسیده، مستعد عصبی شدن و گاهی وحشت زده هستند. این مقیاس معمولاً ترس‌های اختصاصی را اندازه نمی‌گیرد، اما افرادی که نمره بالایی می‌گیرند، دچار اختلال اضطراب فراگیر هستند. افرادی که نمره پایینی می‌گیرند افرادی راحت و آرام هستند.
- خصومت: این مقیاس میزان خشم و کینهورزی و گرایش شما را به تجربه‌های خشم و ناکامی را اندازه‌گیری می‌کند.
- افسردگی: اگر فردی نمره بالایی در احساس گناه، غم، نومیدی و تنهایی دریافت کند، به راحتی در زندگی افسرده خواهد شد و افراد با نمره کم، این مساله را احساس نمی‌کنند و کمتر دچار افسردگی می‌شوند.
- کمرویی و شرم: رکن اساسی این مقیاس، سنجش کردن میزان شرم و خجالت‌زدگی شماست. افرادی که اضطراب اجتماعی بالایی دارند در این مقیاس موفق عمل نمی‌کنند. افراد نمره پایین لزوماً در موقعیت‌های اجتماعی موفق نیستند، ولی نکته مهم این است که آنها در قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی برآشفته و مضطرب نمی‌شوند.
- شتابزدگی یا تکانشوری: این مقیاس یعنی ناتوانی ما در کنترل کردن کشش‌ها و هوس‌هایی که پیش روی ما قرار می‌گیرد. این کشش‌ها می‌تواند نسبت به غذا، میل جنسی و یا موادمخدر باشد. افرادی که نمره پائین می‌گیرند به راحتی می‌توانند در برابر این میل‌ها مقاومت کنند.
- آسیب‌پذیری از استرس: کسانی که در این مقیاس نمره بالایی می‌گیرند، این احساس را دارند که نمی‌توانند با استرس‌های روزمره انطباق مناسبی داشته باشند، پس در موقعیت‌های فوق‌العاده و استرس‌زا به طور اجباری به دیگران متوسل می‌شوند و یا ناامید و آشفته و پریشان می‌شوند. افرادی که نمره پایین می‌گیرند این توانایی را در خود می‌بینند که در رویارویی با موقعیت‌های بغرنج و استرس‌زا، خود را کنترل کنند.
برونگرایی-درونگرایی (عامل E)
عامل دومی که در تست نئو سنجیده میشود، عامل برونگرایی و درونگرایی است. همه ما انسانها هم درون‌گرا و هم برون‌گرا هستیم، اما میزان هرکدام از این خصوصیات در همه ما متفاوت است. بنابراین وقتی درونگرایی فردی بیشتر باشد، در عامل E تست نئو، نمره پایینتری می‌گیرد. زیرمجموعههای این تست شامل:
- صمیمیت: این شاخص از اصلی‌ترین شاخص‌‌های برونگرایی است که بیشترین ارتباط را با کیفیت رابطه بین‌‌فردی دارد. افراد صمیمی و بامحبت که ارتباط دوستانه‌تری با دیگران دارند، در این مقیاس نمره بالاتری می‌گیرند. این افراد صادقانه دیگران را دوست دارند و به آسانی با دیگران مراوده و رفاقت برقرار میکنند. افراد با نمره پایین ضرورتاً افرادی کینه‌توز و یا بدون احساس همدردی نیستند، بلکه آنها افرادی رسمی و محافظه‌کار بوده و کمتر اهل صمیمیت و نزدیک شدن هستند.
- جمعگرایی: افراد جمع‌گرا از بودن با دیگران لذت می‌برند و در هنگام بودن در جمع احساس شادمانی میکنند. افراد دارای نمره پائین در این مقیاس ترجیح می‌دهند تنها باشند و حتی از بودن در جمع دیگران به طور آگاهانه و فعال می‌پرهیزند.
- قاطعیت: افرادی که نمره بالایی در این مقیاس می‌گیرند، افرادی مسلط، با تحکم و از نظر اجتماعی پیشرو و پیشگام هستند. آنها بدون ترس و تردید حرف خود را می‌زنند و نگران ناراحت شدن دیگران نیستند. اما در مقابل افرادی که نمره پائینی می‌گیرند بیشتر علاقه دارند به جای گوینده بودن و یا فعالیت در جمع، شنونده باشند.
- جنب و جوش(فعالیت): افراد با نمره بالا در این مقیاس، معمولاً در حرکت کردن و فعالیت کردن، خیلی سریع عمل میکنند و همیشه سرشان شلوغ هستند. اما افرادی که نمره پایینی می‌گیرند آهنگ حرکت کندتری دارند، هرچند ذاتاً افراد تنبل یا سهل‌انگاری نیستند.
- هیجانخواهی: افراد با نمره بالا در این مقیاس کسانی هستند که مشتاق و حریص برای هیجانات مختلف هستند. این افراد عاشق رنگ‌های روشن هستند و محیط‌های شلوغ را دوست دارند اما برعکس کسانی که نمره پایینی دریافت میکنند، احساس نیاز به هیجان در آنها پایین است و آرامش داشتن را ترجیح می‌دهند
- هیجانهای مثبت: آخرین مقیاس در معیار برونگرایی، هیجانهای مثبت است. کسانی که نمره بالایی می‌گیرند، افرادی شاد و سرزنده و نسبت به آینده خوشبین هستند. اما در مقابل افراد با نمره پایین، افراد باروحیه مثبت نیستند.
گشودگی نسبت به تجربه (عاملO)
این عامل تمایل شما را برای پذیرش تغییر و انعطافپذیری میسنجد. همچنین برای اندازه گیری تخیل نیز استفاده میشود. زیرمجموعههای این عامل عبارتند از:
- تخیل: افرادی که تخیل بالایی دارند در این مقیاس نمره خوبی می‌گیرند و همچنین با معیار توافق در مقیاس E ارتباط دارد.
- زیباپسندی: اگر شما در این مقیاس نمره بالایی دریافت کنید، به این معنی است که احساس عمیق و ژرفی نسبت به هنر و زیبایی دارید. شما با موسیقی و شعر هیجان‌زده می‌شوید و یکی از بخش‌های اصلی زندگی شما وجود هنر است. برعکس کسانی که نمره پایینی می‌گیرند، به هنر و زیبایی بی‌علاقه هستند.
- احساسات: اگر شخصی هستید که نسبت به عواطف و احساسات خودتان و دیگران درک بالایی دارید، در این مقیاس نمره بالایی می‌گیرید. معمولاً شما نسبت به غم و شادی واکنش نشان می‌دهید و دیگران شما را افرادی همدل می‌بینند.
- کنشها: علاقه به داشتن و تجربه کردند مسائل غیرمعمول مثل خوردن غذاهای جدید و جالب از جمله ویژگی‌های افرادی است که در این مقیاس نمره بالایی می‌گیرند. علاقه به تجربه مسائل جدید و غیرمعمولی و ناشناخته‌ها شما را هیجان زده می‌کند. اما در مقابل شما افرادی قطعاً هستند که نسبت به این مسائل ذوق و توجه چندانی نشان نمی‌دهند.
- دیدگاه‌ها: کنجکاوی روشنفکرانه یکی از جنبه‌های بازبودن به تجربه است. در واقع اگر شما نسبت به دیدگاه‌ها مختلف در هر زمینه‌ای با ذهنیت باز برخورد کنید، در این مقیاس نمره بالایی می‌گیرید.
- ارزشها: افراد با نمره بالا معمولاً نسبت به تغییرات عمده در هر زمینه‌ای واکنش مناسبی از خود نشان می‌دهند. اما افرادی که متعصبانه به افکار قدیمی و پوسیده خود یا دیگران بچسبند، در این مقیاس نمره جالبی نمی‌گیرند.
موافق بودن (عامل A)
تمایلی که شما برای همکاری و دلسوزی و اعتماد به دیگران دارید، در این عامل سنجیده میشود. زیرمجموعههای این تست شامل:
- اعتماد: نخستین معیار در عامل موافق بودن، بحث اعتماد است. افرادی که به راحتی به دیگران و دنیا اعتماد میکنند، حس میکنند دیگران حسن نیت دارند و قرار نیست به آنها آسیبی بزنند. اما برعکس افرادی که نمره پایینی می‌گیرند، نسبت به اعمال و رفتار دیگران شک دارند و تصور میکنند که قرار است از طرف دیگران آسیبی به آنها وارد شود.
- رکگویی: این معیار به معنی سادگی، بی‌ریا بودن و خالص بودن است. افراد با نمره بالا اهل تملق و چاپلوسی کردن نیستند و خود واقعی‌شان را بروز می‌دهند.
- نوعدوستی: یکی از ارزش‌های مشترک بین همه انسانها نوع‌دوست بودن است. اگر شما در زندگی شخصی‌تان فرد نوع‌دوست و به فکر دیگران باشید، در این مقیاس نمره بالایی می‌گیرید.
- همراهی و تبعیت: این مقیاس به نوعی به معنای تقویت ارتباط بین فردی سالم است. افرادی که نمره بالایی بگیرند، معمولاً پرخاشگری خودشان را به طرز درستی کنترل میکنند، برای بخشیدن و فراموش کردن خطاهای دیگران فعالانه عمل میکنند و در نهایت افرادی مطیع هستند که سعی در آرام کردن اوضاع متشنج دارند.
- تواضع: نادیده گرفتن خودتان و موفقیت‌ها و جایگاهی که دارید باعث میشود که در این مقیاس نمره بالاتری دریافت کنید. در تلاش هستید که از خود متشکر و یا متکبر به نطر نرسید.
- دلرحم بودن: مقیاسی برای اندازه‌گیری همدلی و همراهی شما با دیگران است. افرادی که معمولاً در امور رفع نیازهای دیگران به طور فعالی حرکت و نقش دارن، نمره بالایی دریافت میکنند.
وجدان گرایی (عامل C )
عامل مهم آخر، وجدانگرایی است. در این عامل میزان خودسازماندهی کردن، باثبات بودن و سطح وظیفهشناسی شما سنجیده میشود. زیرمجموعههای این عامل شامل:
- شایستگی: احساس توانایی شما درباره قوه تعقل و فکر و تدبیر کردن در مورد امور مختلف، ارتباط زیادی با شاخص شایستگی دارد. اگر نمره شما بالا باشد، یعنی توانایی کنترل کردن و انرژی داشتن در برابر امور چالش انگیز دارید.
- نظم: اگر شما فردی باشید که در امورات روزمره نظم را در اولویت خود قرار می‌دهید و هرچیزی را در محل مناسب خود قرار می‌دهید، در این شاخص نمره بالایی می‌گیرید.
- وظیفه شناسی: مهم‌ترین شاخص در معیارC وظیفهشناسی و باوجدان بودن است. افراد با نمره بالا، اشخاصی بسیار مسئولیت‌پذیر بوده و شما می‌توانید با خیال راحت درباره اصول اخلاقی از آنها اطمینان داشته باشید. اما گاهی افراط در این موضوع باعث میشود که بیش از حد اخلاقی عمل کنند و برای دیگران کسل کننده به نظر برسند.
- تلاش برای موفقیت: اگر فردی هستید که از خودتان و زندگی توقعات بالایی دارید و در تلاش هستید تا همیشه شخص موفقی باشید، در این مقیاس نمره بالایی دریافت خواهید کرد.
- خویشتن داری و نظم درونی: این مقیاس به این معنی است که شما کاری را برعهده بگیرید و بتوانید از ابتدا تا انتها آن را به خوبی به سرانجام برسانید. اگر اینگونه باشد، شما در این مقیاس نمره بالایی دریافت خواهید کرد.
- محتاط در تصمیمگیری یا انعطاف ناپذیری: افرادی که نمره بالایی دریافت میکنند، بسیار محتاط و انعطاف ناپذیر هستند. اما افراد نمره پایین، بسیار عجول هستند و در مواجه با شرایط دشوار دستپاچه می‌شوند.
کاربرد تست نئو چیست؟
همانطور که پیشتر گفتیم، کاربردهای تست نئو در مصاحبههای شغلی و استخدام و همچنین مشاوره پیش از ازدواج است. در این تست اختلالات شخصیت سنجیده نمی‌شود و فرض بر سالم بودن افراد است.
محدودیت تست نئو چیست؟
در این تست دروغ‌های مراجع سنجیده نمی‌شود و مراجعین به راحتی می‌توانند جواب‌های خود را تحریف کنند. به همین دلیل این تست را در کنار مصاحبه و همچنین تست‌های دیگر مثل MMPI به کار برده شود.
در چه صورتی نتیجه تست نامتعبر میشود؟
اگر شما از هر خرده مقیاسی، 3 سوال را جواب ندهید، تست نامعتبر است. همچنین اگر در فرم بلند 41 سوال را به صورت متوالی جواب ندهید، مشاور شما تست را تفسیر نخواهد کرد.
